Οι «Έλληνες Εβραίοι» στο Άουσβιτς και οι χρήσεις της εθνικής ταυτότητας
Πάρις Παπαμίχος Χρονάκης
Η έρευνα αυτή διερευνά τις χρήσεις της εθνικής αναφοράς στο Άουσβιτς. Στέκεται κριτικά απέναντι σε προηγούμενες μελέτες που είτε έχουν ερμηνεύσει την αναφορά στην Ελλάδα ως κατάφαση σε μια δεδομένη ελληνικότητα, είτε την έχουν ερμηνεύσει αντίθετα ως «στρατήγημα επιβίωσης», είτε τέλος την έχουν αναλύσει ως μια νέα ταυτότητα που προέκυψε πρωτίστως ως ετερότητα, δηλαδή από τον τρόπο που οι συγκρατούμενοί τους διαμόρφωσαν μια συγκεκριμένη, στερεοτυπική εικόνα για τους εκτοπισθέντες Εβραίους της Ελλάδας. Αναγνωρίζοντας τις έμφυλες και τοπικές διαστάσεις της εθνικής συνείδησης, η έρευνα εστιάζει σε μια συγκεκριμένη ομάδα Ελλήνων Εβραίων, στους άνδρες Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Η εμβέλεια και τα νοήματα της εθνικής αναφοράς διερευνούνται στο πλαίσιο του λόγου της μαρτυρίας που αρθρώνουν τα ίδια τα υποκείμενα στο εκάστοτε παρόν καθώς και των πρακτικών που οργάνωσαν τη δράση τους στο στρατοπεδικό παρελθόν. Κεντρικές υποθέσεις της έρευνας είναι ότι η εθνική αναφορά εντασσόταν σε μια ευρύτερη νοηματοδότηση του στρατοπεδικού κόσμου με βάση την εθνότητα· ότι η «εθνική ομάδα» συγκροτήθηκε με αναφορά τόσο στη νοσταλγία της πατρίδας όσο όμως και τη θέση στην στρατοπεδική ιεραρχία· ότι η «εθνική αλληλεγγύη», αν και ενεργή, μόνο εν μέρει καθόρισε τις σχέσεις συνάφειας που ανέπτυξαν οι εκτοπισμένοι και τα πολιτισμικά νοήματα με τα οποία της επένδυσαν· και ότι δεν αντικατέστησε, αλλά αντίθετα διαπλέχθηκε με άλλες μερικότερες τοπικές ταυτότητες, όπως εκείνη των «Θεσσαλονικέων».
Κατεβάστε ολόκληρο το κείμενο σε μορφή PDF.
